Zapomniana inicjatywa Zarządu Dróg Miejskich
Opublikowane 25.05.2011
Mijają 3 lata od publikacji warszawskiego Zarządu Dróg Miejskich pt. „Chrońmy pieszych”. Pierwotnie ZDM opublikował ją tu: niestety w tej chwili link prowadzi do innych informacji. Oto co ciekawego znalazło się w tej publikacji:
Chrońmy pieszych
Jesienią na warszawskich ulicach dochodzi do największej liczby wypadków drogowych. Najbardziej zagrożeni są w nich piesi. Dążąc do poprawy ich bezpieczeństwa Zarząd Dróg Miejskich zgłosił propozycje zmian legislacyjnych w ustawie Prawo o ruchu drogowym. Każdego roku na ulicach naszego miasta ginie przeciętnie 70 osób! To blisko dwie trzecie (63%) wszystkich zabitych.
Podstawową przyczyną tego stanu rzeczy jest nieprawidłowe przejeżdżanie przejść dla pieszych. Aż 67% wypadków z pieszymi miało miejsce na wyznaczonych przejściach, a więc w miejscach, które są wskazane pieszemu do przekraczania jezdni, w których powinna przysługiwać mu szczególną ochrona. Kierujący pojazdami doprowadzają do wypadków na przejściach 2,5 krotnie częściej niż sami piesi. Liczby te kwalifikują Warszawę, jako jedną z najniebezpieczniejszych stolic europejskich. Szczególnie narażeni są niepełnosprawni oraz osoby w wieku powyżej 66 roku życia. Stanowią blisko 40% ofiar śmiertelnych wśród pieszych.
Dążąc do poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego Zarząd Dróg Miejskich zgłosił następujące propozycje zmian legislacyjnych w ustawie z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908 ze zm.) :
- art.13 [Przechodzenie przez jezdnię] ust.1 powinien otrzymać brzmienie:
Pieszy, przechodząc przez jezdnię, torowisko lub ścieżkę rowerową, jest zobowiązany zachować szczególną ostrożność oraz, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, korzystać z wyznaczonych przejść dla pieszych, na których kierowcy winni mu zapewnić szczególną ochronę i ułatwienie w przejściu przez jezdnię. Pieszy wchodzący na przejście, jak i znajdujący się na tym przejściu ma pierwszeństwo przed pojazdem.
- art.26 [Przejście dla pieszych] ust.1 powinien otrzymać brzmienie
Kierujący pojazdem, zbliżający się do przejścia dla pieszych, jest zobowiązany do zachowania szczególnej ostrożności tj. do poruszania się z prędkością pozwalającą na zatrzymanie pojazdu przed przejściem dla pieszych i ustąpienie pierwszeństwa pieszemu mającemu zamiar przechodzenia przez jezdnię, lub znajdującemu się już na przejściu.
Poniżej przykładowe brzmienia analogicznych przepisów w krajach UE:
Czechy (Ustawa o ruchu drogowym):
Obowiązkiem kierującego (z wyjątkiem prowadzącego tramwaj) jest umożliwienie pieszemu, który jest na przejściu lub chce z niego skorzystać bezpieczne skorzystanie z niego, w związku z tym kierujący muszą zbliżać się do przejścia z prędkością umożliwiającą zatrzymanie pojazdu jeśli jest to potrzebne
Dania (Ustawa o ruchu drogowym)
Kierujący zbliżając się do przejścia dla pieszych powinni dostosować prędkość tak by piesi na przejściu lub zamierzający przejść przez jezdnię nie byli zagrożeni lub ich przejście było utrudnione. Jeśli jest to niezbędne kierujący powinni zatrzymać się tak by umożliwić pieszym przejście przez jezdnię.
Holandia
Kierowca musi udzielić pierwszeństwa pieszym, którzy przechodzą przez przejście dla pieszych lub zamierzają przejść.”
Ta bardzo cenna inicjatywa niestety przeszła bez większego echa. Takich zmian w PoRD nie wprowadzono, statystyki wypadków z pieszymi w Polsce wciąż mamy fatalne, zwłaszcza gdy porównamy je z krajami, które coraz lepiej radzą sobie z poprawianiem bezpieczeństwo ruchu.
Jak powinny zatem wyglądać zapisy dotyczące pierwszeństwa pieszych na przejściach w Prawie o Ruchu Drogowym?
Po pierwsze należy zmienić:
art.13 [Przechodzenie przez jezdnię] ust.1
Pieszy, przechodząc przez jezdnię, torowisko lub ścieżkę rowerową, jest zobowiązany zachować szczególną ostrożność oraz, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, korzystać z wyznaczonych przejść dla pieszych, na których kierowcy winni mu zapewnić szczególną ochronę i ułatwienie w przejściu przez jezdnię. Pieszy zbliżający się do przejścia, jak i znajdujący się na tym przejściu ma pierwszeństwo przed pojazdem.
oraz art.26 [Przejście dla pieszych] ust.1
Kierujący pojazdem, zbliżający się do przejścia dla pieszych, jest zobowiązany do zachowania szczególnej ostrożności tj. do poruszania się z prędkością pozwalającą na zatrzymanie pojazdu przed przejściem dla pieszych i ustąpienie pierwszeństwa pieszemu zbliżającemu się do przejścia lub znajdującemu się już na przejściu.
Warto tu przypomnieć analogiczne przepisy obowiązujące w innych krajach UE, np. w Holandii, która jest najbardziej bezpiecznym dla pieszych krajem, cały przepis jest niezwykle zwięzły i jasny: „Kierowca musi udzielić pierwszeństwa pieszym, którzy przechodzą przez przejście dla pieszych lub zamierzają przejść.”
Warto rozważyć przyjęcie nowego przepisu w art.26 [Przejście dla pieszych] ust.1 w formie takiej, jak tłumaczenie przepisu holenderskiego. Dzięki temu uniknie się wydłużania tekstu przepisu o niepotrzebne słowa dotyczące sposobu w jaki kierowca ma umożliwić sobie zachowanie zgodne z przepisem.
Należy również wykreślić zapis:
„pieszym zabrania się wchodzenia na jezdnię bezpośrednio przed jadący pojazd, w tym również na przejściu dla pieszych”
Po pierwsze: Art. 4 Uczestnik ruchu i inna osoba znajdująca się na drodze mają prawo liczyć, że inni uczestnicy tego ruchu przestrzegają przepisów ruchu drogowego, więc nie należy utrzymywać zapisu, który wskazuje, że ktoś może tego przepisu nie przestrzegać.
Po drugie: Usunięcie przepisu, który zabroni pieszym wchodzić bezpośrednio przed nadjeżdżający pojazd, nie powinno w żaden sposób pogorszyć bezpieczeństwa. Istnieje już przepis ogólny, który jest zupełnie wystarczający w tym względzie: Art. 3. Uczestnik ruchu i inna osoba znajdująca się na drodze są obowiązani zachować ostrożność albo gdy ustawa tego wymaga – szczególną ostrożność, unikać wszelkiego działania, które mogłoby spowodować zagrożenie bezpieczeństwa lub porządku ruchu drogowego, ruch ten utrudnić albo w związku z ruchem zakłócić spokój lub porządek publiczny oraz narazić kogokolwiek na szkodę. Przez działanie rozumie się również zaniechanie
Jak łatwo zauważyć powyższe zapisy zawierają w sobie sytuację opisaną w wykreślanym tekście, więc nie potrzeby utrzymywanie dodatkowego doszczegółowienia dotyczącego pieszych.
Aby oddać charakter problemu może warto pokazać jak brzmiałby analogiczny przepis dla kierowców: „kierowcom zabrania się wjeżdżać drogą z pierwszeństwem na skrzyżowanie bezpośrednio przed jadący pojazd, w tym również gdy nadawany jest sygnał zielony”. Czy kierowcy chcieliby wprowadzenia takiego zapisu?