Prawdziwe pierwszeństwo dla pieszych. Nareszcie!

Rząd przychylnie zaopiniował poselski projekt zmiany prawa o ruchu drogowym, według którego pieszy zamierzający przejść przez jezdnię będzie miał pierwszeństwo!

Nowela jest już gotowa do pierwszego czytania. Projekt długo czekał w Komisji Infrastruktury na stanowisko rządu. Po wielu staraniach, wreszcie pierwszy naprawdę duży krok ku normalności. Niestety wciąż nie wiem do której wersji projektu odniósł się rząd - postaram się wkrótce podać szczegóły.

UWAGA - UZUPEŁNIENIE:

Proponowane przepisy znajdują się tu:

A tu podaję najistotniejsze szczegóły:

“Art. 1. W ustawie z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym […] wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 13 ust. 1 zdanie drugie otrzymuje brzmienie: „1. Pieszy wchodzący na to przejście lub znajdujący się na nim ma pierwszeństwo przed pojazdem.”;

2) w art. 26 ust. 1 otrzymuje brzmienie: „1. Kierujący pojazdem, zbliżając się do przejścia dla pieszych, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa pieszemu, który oczekuje bezpośrednio przed przejściem na możliwość bezpiecznego przekroczenia jezdni lub znajduje się na przejściu .”

Dodatkowo Krajowa Rada Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego będzie zobowiązana do przeprowadzenia kampanii informacyjnej, a wprowadzenia zmian możemy się spodziewać w drugiej połowie przyszłego roku:

“Art. 3 . 1. Krajowa Rada Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego jest obowiązana do zainicjowania przeprowadzenia i koordynowania kampanii informacyjnej o zmianach wynikających z art. 1, obejmującej w szczególności: 1) popularyzowanie informacji związanych z pierwszeństwem pieszego wchodzącego na przejście dla pieszych lub znajdującego się na nim przed pojazdem, 2) opracowywanie i wydawanie publikacji popularyzujących wiedzę o pierwszeństwie pieszego wchodzącego na przejście dla pieszych lub znajdującego się na nim przed pojazdem, w tym wydawanie broszur i ulotek, 3) zapewnienie strony internetowej zawierającej informacje o pierwszeństwie pieszego wchodzącego na przejście dla pieszych lub znajdującego się na nim przed pojazdem - z uwzględnieniem użytkowników o specjalnych potrzebach, w szczególności osób niepełnosprawnych.

2. Kampania informacyjna, o której mowa w ust. 1 rozpoczyna się nie później niż trzy miesiące przed dniem wejścia w życie ustawy i jest prowadzona nie krócej niż miesiąc po jej wejściu w życie.

Art. 4 Ustawa wchodzi w życie po upływie 12 miesięcy od dnia ogłoszenia. ”

A teraz uzasadnienie:

” […] W Polsce prowadzone są szczegółowe analizy przyczyn i skutków wypadków drogowych, oraz działania mające na celu poprawę stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego. W 2011 roku na polskich drogach doszło do 3678 wypadków na przejściach dla pieszych (co stanowi około 9 % ogółu zaistniałych wypadków). W wypadkach na przejściach dla pieszych śmierć poniosło 238 osób, zaś 3684 zostało rannych. W około 50% tych zdarzeń winę za spowodowanie wypadku pono sili sami piesi. Wejście pieszego na jezdnię bezpośrednio przed jadącym pojazdem stanowiło w 2011 roku przyczynę 2 493 wypadków, (tj. 57% wszystkich zdarzeń spowodowanych przez pieszych). Zważywszy na wysoką wypadkowość w rejonie przejść dla pieszych, prawodawca zdecydował, że należy wprowadzić szczególne zabezpieczenie polegające na tym, że z jednej strony pieszy będący na przejściu dla pieszych ma pierwszeństwo przed pojazdem, zaś z drugiej strony ma zakaz wchodzenia na jezdnię bezpośrednio przed jadący pojazd, w tym również na przejściu dla pieszych. Zakaz wchodzenia na jezdnię bezpośrednio przed jadący pojazd ma swoje odzwierciedlenie również w Konwencji, która stanowi, że na przejściach dla pieszych piesi nie powinni wchodzić na jezdnię bez uwzględnienia odległości i szybkości zbliżających się pojazdów. Taka konstrukcja ma na celu w jeszcze większym stopniu zagwarantować kierującemu możliwość właściwej reakcji – kierujący musi mieć czas na reakcję i niezbędny odcinek drogi do zatrzymania pojazdu; ma obowiązek ustąpienia pierwszeństwa pieszemu na przejściu, zaś z drugiej strony nie można mu postawić zarzutu gdy tego nie uczynił, jeżeli nie miał takiej możliwości.

Projekt wprowadza w ustawie przepis nadający pierwszeństwo pieszego nie tylko gdy już jest na przejściu (tak jak jest dziś), ale również gdy ma zamiar wejść na przejście i sygnalizuje to oczekiwaniem bezpośrednio przed przejściem. Wprowadzenie do ustawy expressis verbis elementu „oczekiwania” pieszego przed przejściem jest jednocześnie gwarancją, że kierujący będzie miał czas na reakcję – na zatrzymanie pojazdu.

Trzeba też zwrócić uwagę na przepis § 47 ust. 4 rozporządzenia Ministrów infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 31 lipca 2002 r. w sprawie znaków i sygnałów drogowych, z którego wynika, że kierujący pojazdem ma jechać z taką prędkością, by mógł zatrzymać pojazd przed przejściem, jeżeli pieszy znajduje się na nim lub na nie wchodzi. Obowiązek zmniejszenia prędkości pozostaje w korelacji z pieszymi znajdującymi się lub wchodzącymi na przejście. Formalnie przepis ten (§ 47 ust. 44 rozporządzenia) daje więc pierwszeństwo pieszemu nie tylko wówczas, gdy znajduje się na przejściu, ale także wtedy, gdy wchodzi na przejście.

Obowiązujące w Polsce w powyższym zakresie dotychczasowe uregulowania zrodziły poważne wątpliwości. W literaturze wskazuje się, że takie uregulowanie tej kwestii w rozporządzeniu pozostaje w sprzeczności z art. 13 ust. 1 zd. drugie i art. 26 ust. 1 p.r.d., w myśl których pierwszeństwo przed pojazdem ma tylko pieszy znajdujący się na przejściu. Zdaniem R.A. Stefańskiego 2 zmiana tej zasady mogła nastąpić tylko poprzez nowelizację tych przepisów ustawy, a nie przez rozporządzenie, które jest aktem niższego rzędu niż ustawa. Ponadto powołany § 47 ust. 4 rozporządzenia nie znajduje uzasadnienia w treści delegacji ustawowej do wydania rozporządzenia. Zgodnie z art. 7 ust. 2 minister właściwy do spraw transportu i minister właściwy do spraw wewnętrznych zostali upoważnieni dookreślenia znaków i sygnałów obowiązujących w ruchu drogowym, ich znaczenia i zakresu obowiązywania. W zakresie znaków określających przejście dla pieszych uprawnienie zostało zrealizowane w § 47 ust. 1 i § 88 ust. 1 rozporządzenia w sprawie znaków i sygnałów drogowych, gdyż w przepisach tych określono znaki oznaczające przejście dla pieszych i ich znaczenie. Upoważnienie nie dotyczy określania zasad zachowania się uczestników ruchu w miejscach oznaczonych tymi znakami. W związku z tymi wątpliwościami postanowiono art. 26 p.r.d. znowelizować, aby pozostawał pełnym odzwierciedleniem postanowień Konwencji Wiedeńskiej.”